Kosmiczny Pył Jest Gąbczasty? Odkrycie, Które Może Zmienić Rozumienie Powstawania Życia
Rewolucja w Astrochemii: Pył Nie Jest Kompaktowy
Przez dekady astronomowie zakładali, że kosmiczny pył – fundamentalny materiał, z którego powstają gwiazdy, planety i chemiczne bloki budulcowe życia – składa się z drobnych, kompaktowych cząstek skalnych. Najnowszy przegląd badań, przeprowadzony przez międzynarodowy zespół naukowców, sugeruje, że to założenie może być błędne.
Badania, opublikowane w czasopiśmie Astronomy and Astrophysics Review, wskazują, że ziarna kosmicznego pyłu mogą być o wiele bardziej porowate i puszyste, niż dotychczas sądzono. Jak tłumaczy prof. Martin McCoustra z Heriot-Watt University, w rzeczywistości „przypominają bardziej puchate, małe gąbki, poprzecinane maleńkimi pustkami”. To odkrycie ma potencjał, by radykalnie zmienić nasze rozumienie procesów formowania się gwiazd, planet i samych początków życia we Wszechświecie.
Dlaczego Gąbczasta Struktura Ma Znaczenie?
Większa Powierzchnia, Więcej Reakcji
Porowatość ziaren pyłu oznacza, że mają one znacznie większą powierzchnię, niż dotychczas szacowano. To kluczowa zmiana w modelu astrochemicznym.
Dr Alexey Potapov, główny autor przeglądu z Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie, podkreśla, że tak duża powierzchnia może radykalnie zmienić nasze rozumienie tego, jak cząsteczki chemiczne formują się i ewoluują w przestrzeni kosmicznej. Porowate wnętrza tych „gąbek” mogą stanowić również bezpieczne schronienia, w których mogą powstawać cząsteczki wody i złożone związki organiczne – procesy uznawane za kluczowe etapy w kierunku powstania życia.
Łatwiejsze Sklejanie Się
Gąbczaste ziarna mogą również przyspieszać proces formowania się planet. Porowate cząstki łatwiej się ze sobą zlepiają, skuteczniej tworząc większe struktury, niż ma to miejsce w przypadku ich zwartych odpowiedników.
Dowody na tę porowatość płyną z różnych misji kosmicznych:
- Cząstki zebrane z komet przez misję NASA Stardust wykazywały wysoką porowatość.
- Misja ESA Rosetta na kometę 67P odkryła ekstremalnie delikatne i puszyste cząstki pyłu, z których niektóre miały porowatość przekraczającą nawet 99%.
Kruchość Kosmicznych Gąbek
Mimo licznych zalet porowatości, nowa struktura pyłu niesie ze sobą również zagrożenia. Porowatość sprawia, że ziarna są bardziej kruche i mogą być łatwiej niszczone przez wstrząsy i promieniowanie podczas podróży przez przestrzeń międzygwiezdną.
Dodatkowo, środowisko astronomiczne pozostaje podzielone. Niektóre modele sugerują, że wysoka porowatość sprawiłaby, iż ziarna byłyby zbyt zimne lub kruche, by pasować do tego, co teleskopy obserwują w obłokach międzygwiazdowych i młodych układach planetarnych. Naukowcy są zgodni – potrzeba więcej obserwacji, badań laboratoryjnych i modelowania, aby ostatecznie rozstrzygnąć ten fundamentalny naukowy spór.
Na ilustracji: Mgławica, obszar formowania się gwiazd, w którym pył kosmiczny dominuje i wpływa na chemię kosmosu. Według nowych badań, cząstki pyłu w takich regionach mogą mieć gąbczastą, porowatą strukturę, co zmienia nasze rozumienie powstawania związków organicznych i planet. Źródło: Heriot-Watt University
Źródła Informacji
- Heriot-Watt University. „Space dust is spongier than we thought, say scientists.„
- Potapov, A. et al. (2024). Porosity of cosmic dust: a critical review. Astronomy and Astrophysics Review.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
