Astronomowie odkryli, że biały karzeł z układu V Sagittae w zawrotnym tempie pochłania siostrzaną gwiazdę. To niezwykłe zjawisko może już wkrótce zakończyć się spektakularnym kosmicznym wybuchem widocznym z Ziemi nieuzbrojonym okiem.
Astronomowie odkryli niezwykły kosmiczny spektakl: biały karzeł w układzie podwójnym V Sagittae dosłownie wysysa materię ze swojego potężniejszego sąsiada w tempie, jakiego nigdy wcześniej nie obserwowano. Proces ten sprawia, że układ staje się coraz jaśniejszy, a w przyszłości może zakończyć się eksplozją widoczną z Ziemi gołym okiem.
Międzynarodowy zespół badaczy – pod kierunkiem dr Pasi Hakala z Uniwersytetu w Turku, a we współpracy m.in. z prof. Philem Charlesem z Uniwersytetu w Southampton oraz dr Pablo Rodríguez-Gilem z Instituto de Astrofisica de Canarias – odnotował, że gwiazdy tańczą kosmiczny taniec, okrążając się nawzajem co 12,3 godziny. Z każdym obiegiem zbliżają się do siebie, a narastająca wymiana materii grozi gwałtownym i widowiskowym finałem.
Profesor Charles podkreśla, że V Sagittae od ponad wieku zadziwia astronomów swoją jasnością, już od momentu odkrycia w 1902 roku. Nowe obserwacje, opublikowane w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society pokazują, że biały karzeł nie tylko karmi się swoją towarzyszką, ale także wywołuje na jej powierzchni reakcje termojądrowe. Dzięki temu świeci niczym kosmiczna latarnia, widoczna z odległości blisko 10 000 lat świetlnych.
Astronomowie korzystając z Bardzo Dużego Teleskopu ESO w Chile dostrzegli także spektakularny pierścień gazu, otaczający oba składniki układu. To efekt chaotycznej uczty białego karła – część materii nie zostaje wchłonięta, lecz tworzy świetlistą otoczkę przypominającą halo.
Zdaniem dr Hakala, ten pierścień jest cenną wskazówką dla lepszego zrozumienia cyklu życia gwiazd. Eksperci przewidują, że w najbliższych latach V Sagittae może wybuchnąć jako nowa, a ostatecznie – w wyniku kolizji obu składników – eksplodować jako supernowa. Taki kosmiczny wybuch byłby tak jasny, że możliwy do obserwacji z Ziemi nawet w dzień.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
Źródło:
University of Southampton
Czytaj też:
Urania
